U Srbiji trenutno nema ni jedne registrovane sirare – specijalizovane za proizvodnju sireva sa geografskim poreklom.
Proizvođači mleka u Srbiji, usled liberalizacije tržišta i jake konkurencije, sve češće ne nalaze računicu u proizvodnji. Pojedini stočari odustaju od rada u mlečnom govedarstvu, a drugi, uglavnom manji proizvođači, prelaze na proizvodnju raznih vrsta sireva koja se pokazuje kudikamo isplativije.
Profesor dr. Branislav Vlahović sa novosadskog Poljoprivrednog fakulteta, na osnovu sprovedenog istraživanja, tvrdi da proizvodnja sira od kravljeg mleka u poslednjih šest godina beleži veliki rast u seoskim domaćinstvima. Istraživanja su pokazala da je tokom 2017. godine iz kućne radinosti na tržište plasirano blizu 4500 tona.
– Proizvođači se sve više predstavljaju sa sirom koji nosi oznaku prepoznatljivog geografskog porekla – zlatarski, sjenički, pirotski, homoljski, somborski… Time probirljivim kupcima šalju poruku predela zemlje odakle dolaze i po kojoj recepturi je sir spravljen. U psihologiji potrošača to je, uz ukus i izgled, jedan od određujućih faktora za odluku o kupovini, kaže Vlahović.
Kako u Srbiji trenutno nema ni jedne registrovane sirare – specijalizovane za proizvodnju sireva sa geografskim poreklom, Nacionalni tim za preporod sela Srbije pokrenuo je inicijativu za udruživanje malih proizvođača i osnivanje zadružnih mlekara, koje bi se isključivo bavile proizvodnjom sireva sa geografskim poreklom, one se, kaže se u programu Nacionalnog tima za preporod sela Srbije, mogu organizovati prema vrsti mleka (kravlji, ovčiji, kozji), mestu primarne proizvodnje i asortimanu gotovih proizvoda.
– Specijalizovane zadružne mlekare najbolji su način da se očuva manufakturna proizvodnja autohtonih sireva. Udruženi proizvođači, uz pomoć države, samo tako mogu da nastave tradicionalno mlekarstvo i sami sebi stvore uslove za prodaju na domaćem tržištu, pa i za izvoz sireva spravljenih po specijalnoj recepturi, smatra prof. Vlahović.
| Podliveni sirevi iz domaćinstva Po podacima Republičkog zavoda za statistiku, godišnja proizvodnja sireva u Srbiji u proseku iznosi oko 40.000 – 50.000 tona. Male zanatske mlekare i regisrovana poljoprivredna gazdinstva, pokrivaju samo pet odsto kapaciteta u proizvodnji sireva. Iako brojčano male, zanatske mlekare i domaćinstva, sa 44 odsto proizvodnje vodeće su u proizvodnji mladog i takozvanog podlivenog sira. |
